Bir sorunuz mu var?

Küresel Finansal Krizler ve Türkiye Ekonomisine Etkileri
Eylül 23, 2022
ZORUNLU KARŞILIK ORANLARI
Eylül 23, 2022

Bu makalemde muhasebe biriminde çalışan meslek sahiplerinin kafasında sorulara cevap olacağız.Raporların uzun sürmesi, işçilerin sık sık rapor kullanmaları ” Rapor Alan Bir İşçinin İş akdi fesih edilir mi ? ” sorusunu akıllara getiren çalışma yaşamında çözümsüz kalınan konulardan biridir.

İşçi Raporlu Olduğunda İş Çıkışını Yapabilir Miyiz ?

İşverenler işin sürdürülmesini sağlamak için rapor alan işçinin işini diğer görev arkadaşlarına devretme ya da rapor bitimine kadar çalışacak yeni bir işçi istihdam etme durumuna düşmektedir. Rapor alan bir işçinin iş akdini fesih etmek işvereni haklı gibi göstermektedir Halbuki böyle bir durum söz konusu değildir .Usulüne aykırı bir şekilde yapılan fesihler işverenin önüne işe iade davası olarak gelmektir. İş sözleşmesini fesheden taraf işveren ise feshi geçerli bir nedene dayandırmak zorundadır. Öyleyse hangi durumlar işverenin fesih haklılık ifade edecektir ?

Uzun Süreli Alınan Raporlar ( Heyet Raporları)

4857 sayılı İş Kanuna göre uzun süreli veya kesintisiz raporu olması durumunda raporluluk süresi  ihbar süresinin 6 haftayı aşması durumunda iş veren haklı bir nedenle fesih etme hakkı doğuyor. Bu durum kanun maddesinde şöyle açıklanmaktadır ;

“İşçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin iş yerinde ki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar…”

 

Madde 17 de Sayılan bildirim süreleri de göz önünde bulundurularak yapılan olan İş akdi fesihlerinde İşçinin almış olduğu rapor süresinin aşması durumunda işverene haklı fesih hakkı doğuyor. Aşağıdaki verilen tabloda bunu daha iyi kavramış olacağız ;

 

Kıdem Süresi İhbar Süresi Ek süre Toplam Süre
6 Aya Kadar 2 hafta +6 hafta 8 Hafta
6 Ay – 1,5 Yıla Kadar 4 hafta +6 hafta 10 Hafta
1,5 Yıl – 3 Yıla Kadar 6 hafta +6 hafta 12 Hafta
3 Yıldan Fazla 8 hafta +6 hafta 14 Hafta

 

Bu fesihin geçerlilik arz etmesi için raporun uzun süreli kesintisiz olması gerekmektedir. Aksi takdirde kesintili olan raporlarda Madde 25 geçerlilik kazanır fesih etme gibi bir durum söz konusu olmaz.

İşçinin Kendi  Kusurunda Kaynaklı Sağlık Durumlarında Dolayı Fesih

İşçi kendi kusurundan ve düzensiz yaşamından kaynaklı sağlık sorunları yaşıyorsa eğer ve bu yüzden de bunu sık sık gerçekleştiriyorsa işverene iş sözleşmesini fesih etme hakkı doğuyor. Ardı ardına 3 iş günü yada 1 ay içerisinde 5 iş günü yaşanmış olması gerekmektedir.

4857 Sayılı Kanunun Madde 25 Bu Durum Açıklanmaktadır;

“İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.”

 

Sürekli Alınan Raporlar:

İşçi 3-5 günlük raporları sık sık alıyor ve iş akışını bozuyorsa burada işveren için geçerli bir neden fesih hakkı doğuyor. 4857 sayılı İş Kanunu’nun Madde 17. ve Madde 18. iş sözleşmesinin işveren tarafından, işçinin yetersizliğinden veya davranışlarından kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanılarak feshedilebileceği düzenlenmiştir. Bu maddede bahsedilen geçerli sebep kavramı, işçinin ve işyerinin normal iş akışını olumsuz etkileyen hallerdir. Bu fesihte, İhbar ve beraberinde en az 1 yıllık kıdem süresi varsa kıdem tazminatı da işçiye ödenmelidir. Sıklıkla rapor aldığı için iş sözleşmesi feshedilen bir işçinin açmış olduğu davada Yargıç işvereni haklı görmüş ve feshin geçerliliğini karar vermiştir. İlgili Yargıtay kararı; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (E. 2012/22940, K. 2013/117)

İşçinin İşvereni Aldatma Amaçlı Almış olduğu Raporlar;

Raporlu günlerini evinde veya tatil yerlerinde geçirmiş olan işçinin iş sözleşmesi bu durum gerekçe olarak gösterilerek iş akdi feshedilemez. Bu sebepten gerçekleştirilmiş fesihlerin iş mahkemeleri tarafından geçersiz fesih olarak değerlendirilmesi söz konusu olabilmektedir. Bir diğer Yargıtay Kararı(Yargıtay 9.Hukuk Dairesi Esas: 2007/33533 Karar: 2008/5332 Karar Tarihi: 18.03.2008)

Eğer işçinin dürüstlüğünden işverenin şüphesi varsa eğer bu raporu hakem heyetlerine başvurarak bu almış olunan raporu inceleme yaptıralabilir.Rapor gerçeklik ifade etmiyorsa Kıdem ve İhbar tazminatı ödemeden işçinin iş sözleşmesi haklı nedenle derhal feshe edebilmektedir. 4857 Sayılı kanunun Madde 25 göre yapılabilmektedir.

“ İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.”

 

Kaynakça:

4857 Sayılı İş Kanunu

Saygılarımla;

Semih Sarılmaz