Bir sorunuz mu var?
Ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir.
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar:
Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar.
Serbest Bölge Avantajları
Kurumlar Vergisi İstisnası
Serbest Bölgede üretim yapan firmalar, Türkiye’de dönem sonunda ödemekle mükellef oldukları Kurumlar Vergisi’nden istisna edilirler.
Gelir Vergisi istisnası
Gerçek ve tüzel kişilerin serbest bölgelerde gerçekleştirdikleri üretim faaliyetleri sonucu elde ettikleri kazanç ve iratlar Gelir Vergisi’ne tabi değildir.
KDV Muafiyeti
Türkiye’den serbest bölgeye yapılan mal ve hizmet satışı ihracat sayıldığından, söz konusu mallar ve hizmetler katma değer vergisinden muaftır.
Serbest Kar Transferi
Serbest bölgede elde edilen kâr ve iratlar Türkiye dahil istenilen herhangi bir ülkeye, kambiyo mevzuatına uygun olarak, vergilendirilmeden serbestçe transfer edilebilir.
Gümrük vergisi muafiyeti
Serbest Bölgelere giren mallar gümrük vergisinden muaftır.
KKDF Muafiyeti
Kabul kredili ithalatlarda uygulanan %3 oranındaki Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu serbest bölge içinde uygulanmaz.
Ucuz Enerjinin Kullanımı
Serbest Bölgelerde elektrik ve yakıt KDV’den muaf olduğu için, ucuz enerji kullanımı mümkündür.
Minimum Bürokrasi
Serbest Bölgelerde bürokrasi en aza indirgenmiştir.
Diğer Muafiyetler
Serbest Bölgelere mal girişinde fiyat kalite standartları uygulanmaz.
Genel Hatlarıyla bunlar zaten kanunlardan kaynaklanan avantajlardır. Biraz daha detaylandırmak için konuya devam edelim…
Toparlamak ve Biraz daha detay vermek gerekirse…
1- İmalatçı firmalara sağlanan vergi avantajı;
Kurumlar Vergisi: Faliyet ruhsatına uygun üretim yapan firmaların imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançlar Kurumlar Vergisinden istisnadır.
Personel Ücret Gelir Vergisi İstisnası: Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az % 85’ini yurt dışına ihraç eden kullanıcıların istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden istisnadır.
Damga Vergisi İstisnası: Serbest bölgelerdeki firmaların bölgede gerçekleştirilen faaliyetlerine düzenlenen kağıtları damga vergisi ve harçlardan müstesnadır. |
2- Kar transferi avantajı
Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler, hiç bir izne tabi olmaksızın yurt dışına veya Türkiye’ye serbestçe transfer edilebilmektedir. |
3- Kolay ticaret ve KDV avantajı Serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer yerleri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Başka bir deyişle, Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden Türkiye’ye satılan mallar ise ithalat rejimine tabi olup, serbest bölge kullanıcıları Türkiye’den ihraç fiyatına (KDV’siz) mal ve hizmet satın alabilirler. Diğer taraftan, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz. Ayrıca, bölgelerde sarf malzemelerinin en kısa sürede teminini sağlayabilmek amacıyla bedeli 5.000 ABD Doları veya karşılığı Türk Lirasını geçmeyen Türkiye mahreçli mallar, isteğe bağlı olarak ihracat işlemine tabi tutulmayabilir. |
4- Gümrük vergisi ödenmemesi avantajı
Serbest bölgeye getirilen Türkiye veya AB menşeli mallar çin, Türkiye’ye veya AB üyesi ülkelere girişinde gümrük vergisi ödenmez. Ayrıca üçüncü ülke menşeli malların serbest bölgeye girişinde ve bu malların Türkiye veya AB üyesi ülkeler dışındaki üçüncü ülkelere gönderilmesi halinde de gümrük vergisi ödenmez. Ancak serbest bölgeden Türkiye’ye veya AB üyesi ülkelere gönderilen serbest dolaşım durumunda olmayan üçüncü ülke menşeli mallar için Ortak Gümrük Tarifesi’nde belirtilen oran üzerinden gümrük vergisi ödenir. |
5- AB ve Gümrük Birliği Kriterlerinin Gerektirdiği Serbest Dolaşım Belgelerinin Temini İmkânı
Serbest bölgeler, “Türkiye-AB Gümrük Birliği”nin parçası sayıldığından, bölgelerden Türkiye veya AB menşeli ürünler ile Türkiye’de serbest dolaşım durumunda bulunan ürünlerin A.TR Belgesi düzenlenerek AB’ye gönderilmesi mümkündür. Üçüncü ülke menşeli ürünler ise Ortak Gümrük Tarifesi’nde belirtilen oran üzerinden Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğüne gümrük vergisi ödenerek serbest dolaşıma geçirildikten sonra A.TR Belgesi düzenlenerek AB’ye gönderilebilir. |
6- Diğer Avantajlar
– Serbest bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanır. İşleticiler ve kullanıcılar, yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek vergi dışı teşviklerden de yararlandırılabilir. – Mallar serbest bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir. – Gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri ile üretici işletmelerin talepleri hariç olmak üzere, fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz. – Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödeme dövizle yapılır. Bu durum firmalara enflasyon muhasebesi yapabilme imkanı vermektedir. – Liman, Havaalanları ve uluslararası karayolu ağlarına yakınlığı nedeniyle lojistik avantajı sağlamaktadır. |
Serbest bölgede faaliyet gösteren firmaların içi düzenlenecek faaliyet ruhsatına ilişkin süreler aşağıdaki şekildedir.
Diğer taraftan, yatırımcı kullanıcılara Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilir veya bunlar üzerinde 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilir.
Serbest bölge kiralanacak işyerlerinin kira maliyetleri ve ihtiyaca uygunluğu, ulaşım olanakları ve ilave yatırım gereksinimleri dezavantajlar olarak göz önünde bulundurulabilir.
Genel Bir Değerlendirme Olduğu Kanaatindeyim
Faydalı olması Dileğiyle
Saygı ve Sevgilerimle
Mali Müşavir
Serkan ATASOY