ZOR DURUM BELGESİ NEDİR?

 

VERGİ  SİRKÜLERİ NO: 2009/30

 

KONU	Sosyal Güvenlik Borçlarının 6183 Sayılı AATUHK’nun 48. Maddesine Göre Tecil ve Taksitlendirilmesi İşlemleri ve Likidite Rasyoları Hakkında 2009-20 Sayılı SGK Genelgesi Yayınlandı

 

 

3 Şubat 2009 tarih ve 2009-20 sayılı SGK Genelgesi yayınlanarak , Sosyal Güvenlik Kurumunca, sosyal güvenlik borçlarının, 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 48. maddesine göre yapılacak tecil ve taksitlendirmelerinin usul ve esasları belirlenmiş ve yürütülecek işlemler açılanmıştır. Genelge ekinde 5 adet form bulunmaktadır.

Genelgeye göre “çok zor” durumun tespiti;

Kasa + Banka + Kısa Vadeli Alacaklar
———————————————– =
Kısa Vadeli Borçlar

formülüne göre bulunmakta ve sonuç 2 ve altında olması halinde tecil ve taksitlendirme yapılabilmektedir.

Genelgede yapılan açıklamalar özetle aşağıdaki gibidir.

1. Tecil ve Taksitlendirme Yetki Tutarı

6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde, borç aslı, gecikme cezası ve zammı toplamı 2.000.000.- TL’ye kadar (bu tutar dahil) olan borçların tecil ve taksitlendirilmesinde Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri yetkili kılınmıştır.

2. Borçluların Tecil ve Taksitlendirme Başvuruları

Mükelleflerce 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine istinaden borçların tecil ve taksitlendirme taleplerinin genelge ekinde yer alan “Tecil ve TaksitlendirmeTalep Formu” (Ek:1) ile işyerlerinin işlem gördüğü Ünitelere (Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü / Sosyal Güvenlik Merkezine) yapılması gerekmektedir.

 

Talep formu ile birlikte borçlularca, “çok zor durum” halinin tespiti sonucuna göre; durumuna uyan “Mali Durum Bildirim Formu” (Ek:2) veya “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavirlerce Düzenlenen Çok Zor Durum Halinin Tespitine İlişkin Rapor” (Ek:3), ya da halka açık olan şirketlerin Sermaye Piyasası Kuruluna verdikleri en son bilançonun verilmesi gerekmektedir.

 

Tecil ve taksitlendirme talebinde bulunan borçlularca, Tecil ve Taksitlendirme Talep Formu ve eki belgelerin tam ve eksiksiz olarak doldurulması gerekmekte olup, istenilen bilgi ve belgelerin eksik olması halinde bunların tamamlanması istenilecek, söz konusu eksikliklerin giderilmemesi halinde borçluların tecil ve taksitlendirme talepleri reddedileceği açıklanmıştır.

 

3. Borçlunun Çok Zor Durum Halinin İncelenmesi ve Likidite Rasyoları

6183 sayılı Kanun’un 48. maddesi uyarınca, amme borcunun, vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi borçluyu çok zor duruma düşürecekse, tecil ve taksitlendirme işlemi yapılabilmektedir. Bu bakımdan yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde borçlunun “çok zor durum” halinin tespitinde;

 

“Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar”

 

formülü sonucu bulunacak oranın “2” ve altında olması halinde, bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali olarak kabul edilecektir.

 

Rasyonun;

 

1. a) “1,5” ve altında olması durumunda tecil ve taksitlendirme işleminin azami 36 aya kadar,

 

1. b) “1,51” ila “2,00” aralığında olması halinde tecil ve taksitlendirme işleminin, azami 30 aya kadar,

 

eşit taksitler halinde ödenmesini sağlayacak şekilde idarece ödeme planına bağlanabilecektir.

 

Yukarıda belirtilen süreler azami tecil ve taksitlendirme süreleri olup, tecil ve taksitlendirmeye yetkili makamlarca daha az sürede tecil ve taksitlendirme yapılabilecektir. Yine, yukarıdaki formüle göre yapılacak hesaplama sonucu bulunacak rasyonun “2,01” ve üzerinde olması halinde ise, borçluların tecil ve taksitlendirme talepleri reddedilecektir.

 

Ancak, belirtilen formüle göre yapılacak likidite oranı hesaplamalarında; virgülden sonraki iki rakam dikkate alınacak ve her hangi bir yuvarlama işlemi yapılmayacaktır.

 

Borçlunun “çok zor durum” halinin tespitinde;

 

• Tecile konu borç toplamı, borç türü bazında 000.- TL ve altında olan borçlular ile borç miktarı üzerinde durulmaksızın kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler (şirketleri hariç) için, “çok zor durum” halinin tespitinde “Mali Durum Bildirim Formu” ile beyan edecekleri bilgiler esas alınacaktır.
• Tecil ve taksitlendirme başvurusunda bulunan borçluların, herhangi bir borç türü bazında tecile konu borçları toplamının 000.- TL üzerinde olması durumunda; “çok zor durum” halinin tespitinde;

 

 

• Halka açık olan şirketlerin Sermaye Piyasası Kuruluna verdikleri en son bilanço esas alınarak likidite oranı Kurumca hesaplanacaktır.

 

• Yukarıdakiler dışında kalan borçlular yönünden ise, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış ve faaliyet belgesine sahip Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerce yukarıdaki formüle göre hesaplanacak likidite oranına göre işlem yapılacaktır.

 

Borçların tecil ve taksitlendirilmesinde borcun eşit taksitlerle ödenmesi esastır. Ancak, borçlularca kademeli ödeme planında ısrar edilmesi ve ünitece borçlunun taksitlerini eşit olarak ödeyemeyecek durumda olduğuna kanaat getirilmesi halinde, en fazla ilk altı taksit, eşit taksitlere bölünmüş ödeme planındaki, taksit tutarının % 50 sinden az olmamak kaydıyla kademeli olarak tecil ve taksitlendirilebilecektir.

 

4. Kamu Kurum ve Kuruluşları, Belediyeler ve 100.000.- TL ve Altında Borçlu Olanlar İçin Çok Zor Durum Halinin Tespiti

 

Kuruma olan borçlarının tecil ve taksitlendirilmesi talebinde bulunan ve tecile konu borç toplamı, borç türü bazında 100.000.- TL ve altında olan borçlular ile borç miktarı üzerinde durulmaksızın kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler (şirketleri hariç) için, “çok zor durum” halinin tespiti, başvuru tarihi itibariyle düzenleyecekleri “Mali Durum Bildirim Formu” esas alınarak yapılacaktır.

 

Mali Durum Bildirim Formunda beyan edilen bilgilere istinaden; “Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar” formülüne göre, Kurumca hesaplanacak rasyo değeri “2,00” ve altında ise, bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali olarak kabul edilecektir.

 

Örnek– 1: AA Ltd. Şti.’nin 15/12/2008 tarihi itibariyle muaccel olmuş (ödeme vadesi geçmiş) 30.000.- TL sigorta primi ve 50.000.- TL gecikme cezası ve zammından oluşan toplam 80.000.- TL borcu için, 15/12/2008 tarihinde Kurumumuza başvurduğu ve başvuru tarihi itibariyle ibraz ettiği Mali Durum Bildirim Formundaki kasa, banka, kısa vadeli alacaklar ve kısa vadeli borçlara ilişkin verilerin,

 

Kasa	=	20.250	TL
Banka	=	0,00	TL
Kısa Vadeli Alacaklar	=	10.390	TL
Kısa Vadeli Borçlar	=	85.750	TL

 

olduğu varsayıldığında;

 

Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar

Kısa Vadeli Borçlar

 

formülüne göre aşağıdaki hesaplama yapılarak,

 

20.250 + 10.390          30.640

———————  =  ————– = 0,35731

85.750                 85.750

 

Likidite oranı 0,35 (virgülden sonraki iki rakam dikkate alınmıştır) bulunacak ve söz konusu oran “2,00”in altında olduğu için borçlunun çok zor durumda olduğu kabul edilecektir.

 

5. Tecile Konu Borç Toplamı 100.000.- TL Üzerinde Olan Borçlular İçin Çok Zor Durum

      Halinin Tespiti

 

• Halka Açık Olan Şirketlerin “Çok Zor Durum” Halinin Tespit Edilmesi

 

Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatı gereği halka açık ve borsada işlem gören şirketler, üçer aylık dönemler itibarıyla mali tablolarını oluşturmak ve yayınlamak zorunda olduklarından, söz konusu şirketlerin Sermaye Piyasası Kuruluna verdikleri en son mali tablodaki (bilançodaki) veriler esas alınmak suretiyle çok zor durum halinin tespitine ilişkin hesaplama Kurumca yapılacaktır. Diğer taraftan, halka açık şirketlerden olmakla birlikte borç miktarı 100.000.- TL’nın altında olan şirketlerin çok zor durum hali yukarıda belirtildiği gibi Mali Durum Bildirim Formu ile beyan edecekleri bilgilere istinaden Kurumca tespit edilecektir.

 

• Tecil Ve Taksitlendirmeye Konu Borcu 100.000.- TL’nın Üzerinde Olan Diğer Borçluların

       “Çok Zor Durum” Halinin Tespiti

 

Kuruma olan borçlarının tecil ve taksitlendirilmesi talebinde bulunan ve tecile konu borç toplamı, borç türü bazında 100.000.- TL’nın üzerinde olan borçluların “çok zor durum” hali; “Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar” formülüne göre 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış ve faaliyet belgesine sahip Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerce tespit edilecektir.

 

3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış olan meslek mensuplarından Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler, “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler veya Yeminli Mali Müşavirler Tarafından Düzenlenen Çok Zor Durum Halinin Tespitine İlişkin Rapor” örneğine uygun olarak düzenleyecekleri, talep tarihinden en çok 3 ay öncesine ait rapora, ruhsat belgeleri ile bağlı bulundukları meslek odalarından alınmış faaliyet belgesini ve yaptıkları hesaplamalara esas olan belgelerin fotokopilerini de ekleyeceklerdir.

 

Örnek–2: SG Ltd. Şti. tarafından gecikme cezası ve zammı dahil 109.000.- TL. sigorta primi, 22.000.- TL işsizlik sigortası primi ve 1.560.- TL idari para cezasından oluşan toplam 132.560.- TL tutarındaki borcun taksitlendirilmesi talebinde bulunulması halinde, sigorta primi borcu 100.000.- TL’nın üzerinde olduğundan yetkili meslek mensubu tarafından düzenlenmiş raporda belirtilen rasyoya göre işlem yapılacaktır.

 

Borçluların “çok zor durum” halinin belirlenmesine ilişkin oranlarının hesaplanması, Kuruma ibraz edilen mali durum bildirim formlarında yer alan bilgilere veya meslek mensuplarınca düzenlenen raporlara göre yapılacak olmakla birlikte, ihbar, şikayet veya bariz bir şüphe olması durumunda; Kurum müfettişi veya sosyal güvenlik kontrol memurları vasıtasıyla formda/raporda yer alan bilgilerin doğru olup olmadığı yönünde gerekli inceleme yaptırılacaktır.

 

Yapılacak olan bu inceleme sonucunda, oranların hesaplanmasına esas olan bilgilerin doğru olmadığının anlaşılması halinde, tecil ve taksitlendirme işlemi bozulacak, yanıltıcı rapor düzenlediği tespit edilen meslek mensuplarının düzenleyeceği başkaca raporlara da itibar edilmeyerek, konu hakkında ayrıca ilgili meslek odasına ihbarda bulunulacaktır.

 

6. Genelgede Açıklanan Diğer Konular

 

• İlk Taksitin Ödenmesi, Tecil ve Taksitlendirmenin Başlaması
• Tecil Ve Taksitlendirme Süresi ve Kademeli Taksitlendirme
• Tecil Ve Taksitlendirmenin Değerlendirilmesi, Ödeme Planının Düzenlenmesi ve Taksitlendirme Komisyonunun Karar Alması
• Teminat ve Teminat Aranılmayacak Durumlar
• Teminat Olarak Gösterilen Taşınır Ve Taşınmazların Değer Tespitlerinin Yapılması,
• Teminat Dışındaki Hacizlerin Kaldırılması
• Ödemeler Nispetinde Hacizlerin Kaldırılması Teminatın İadesi ve Teminat Değişikliği
• Aylık Taksitlerin ve Cari Ay Primlerinin Aksatılması
• Tecil ve Taksitlendirme Şartlarına Uyulmaması
• Niyabeten Takipte Taksitlendirme İşlemleri
• Daha Önce Yapılmış Olan Tecil ve Taksitlendirmeler
• Tecil ve Taksitlendirmelerde Şahsi Kefaletin Kabul Edilmesi
• Tecil ve Taksitlendirme Talepleri Uygun Görülmeyen Borçlular
• Alt İşvereni Bulunan Borçluların Tecil ve Taksitlendirme Talepleri
• Genel Müdürlüğe Aktarılacak Tecil ve Taksitlendirme Talepleri

Saygılarımla,
Burak YILDIZ