Emek ve Emeklilik Kavramı

 Emek ve Emeklilik Kavramı

“Emeklilik için Emeklememek”

Ülkemizde EMEKÇİLİK ve emeklilik kavramlarına dair bilinçlenmemiz gereken birçok husus ve hakların olduğu aşikardır. Biraz özeleştiri birazda temenni babında münhasıran iş ve sosyal güvenlik hukukumuzda yer elan emeklilik kavramını kaleme almak istedim.

Bildiğimiz üzere işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan 1 Mayıs birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü olarak anılan ve dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilen, Türkiye’de ise ilk kez 1923’te resmî olarak kutlanılan bir bayramımız var.

Peki Her yıl kutlanılan bu bayramların muhasebesi yapılıyor mu?  Yıllık analizler ve talepler alınıyor mu?  emeğin maliyeti doğru hesaplanıyor mu?  Bayramı bilinçli, iradeli ve erdemli olarak yaşıyor muyuz? ve daha birçok soru…

Bayramlar ancak hakkın yerine teslim edildiği zaman bayram olarak kutlanır ve nesilden nesile coşkuyla kutlanır.

İş kanunumuza göre temel eğitimini tamamlamış (ilköğretim) 14 yaşını bitirmiş 15 yaşını doldurmamış işçi çocuk işçi; 15 yaşını doldurmuş 18 yaşını tamamlamamış işçi ise genç işçi olarak tanımlanmaktadır. Binaenaleyh emek hayatına çok genç yaşlarda başlıyor ve durmaksızın netameli bir hayat ve geçim mücadelesi içerisinde pek çok iş güvenliği riskini taşıyarak bir ömür geçiriyoruz.

Tüm bu emek serüveni sonunda çalışanların en sevdiği konu olan emeklilik ve emeklilik hayali bizde de çok anılmakta ve yüksek beklentiler oluşturmaktadır. Ne yazık ki hala işverenler asgari ücret tutarında prim ödemekte buna bağlı olarak işsizlik maaşı ve emeklilik maaşını negatif yönde etkilemektedirler. 1 Mayıs birlik ve dayanışma haksızlıklarla mücadele konusunu işveren ve iş görenlerin de bilinçlenmesini sağlayarak bayramları bayram haline getirebiliriz.

Dünya sağlık örtüğü 65 yaşını artık yaşlılık olarak tanımlamakta ve Birleşmiş milletler ise 60 yaş ve üzerini yaşlı nüfus olarak karar kılmaktadır.

Ülkemizde ise emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltiliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılında çıkartılırken, bir önceki kanunda yer alan kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı da korunmakla birlikte 2048 yılına kadar kademeli bir şekilde yükseltilerek 65’e çıkarıldı.

Yani 2036 yılından itibaren emekli olabilme yaşı kademeli olarak yükselecek. Bu artış ile birlikte hem kadınlarda hem de erkeklerde emeklilik yaşı 65 olacak.

Şöyle ki;

-1 Mayıs 2008 ile 31 Aralık 2035 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

-1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 61 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

-1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 62 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

– 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 63 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

– 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 64 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

– 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

– 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 arasında; 7200 prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar.

– Bağ-Kur emekliliğinde ise işe başlangıç tarihleri üçe ayrılmaktadır:

1 Ekim 1999 öncesinde işe girenler 1 Ekim 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girenler 1 Mayıs 2018 sonrası iş başlangıcı yapanların emeklilik olmak için sağlayacağı gereklilikler ve emeklilik yaşı farklılık göstermektedir. Genel olarak 25 yıl 9000 gün şartını sağlayan işyeri sahipleri de emeklik hakkına talip olmakta.

Tüm bu hesapların yanı sıra vatandaşlarımız e-devlet üzerinden emeklilik sorgulama işlemlerini yapılabilir ve 4A, 4B ve 4C emeklilik sorgulama işlemleri ile ne zaman hangi yaşta emekli olabileceklerini öğrenebilirler.

Peki emeklilik yaş ve gün şartı dünya genelinde nasıldır?  Birkaç örnek verecek olursak hemen hemen aynı şartları sağladığımız görülmekte. Ancak ekonomik refah ve değer karşılaştırmasını sizlere bırakıyorum.

Yunanistan’da emeklilik yaşı:
Kadınlar için: 60
Erkekler için: 62

Almanya’da emeklilik yaşı:

Kadınlar için: 63
Erkekler için: 63

İsveç’de emeklilik yaşı:
Kadınlar için: 64
Erkekler için: 65

Amerika Birleşik Devletleri’nde emeklilik yaşı:
Kadınlar için: 65
Erkekler için: 66

Japonya’da emeklilik yaşı:
Kadınlar için: 68
Erkekler için: 69

Güney Kore’de emeklilik yaşı:
Kadınlar için: 73
Erkekler için: 71

Görüldüğü üzere Emeklilik kavramını değerlendirirken emeklilik hayalinden ziyade realist adımların atılması gerekmekte. İnsani değerler ön planda olmak şartı ile ülkemizdeki emek, sermaye ve doğal kaynakları etkin ve verimli bir şekilde üretim ve katma değer odaklı kullandığımız takdirde ülke ve bireyler olarak yaşam kalitesini de arttırmış olacağız. Binaenaleyh emekçinin maliyet değerinin korunması refah seviyesinin yükseltilmesi hak ve hukukun gözetilmesi hususunu başarabilirsek emeklilik için emekleme derdine düşmemiş ve gelecek kaygısı taşımamış gerçek manada birer emekçi olmuş oluruz.

Sabırla okuduğumuz için teşekkür ederim. Bu vesile ile 1 Mayıs Emek ve dayanışma Günü’nü tebrik ediyor, bu günün birlik ve beraberliği pekiştirmesini diliyorum. yazımı Don Marquis ait bir söz ile sonlandırmak isterim.

” Bir insan size alın teriyle zengin olduğunu söylerse, ona şunu sorun: Kimin alın teriyle ?”

MALİ MÜŞAVİR METİN KARTAL

Kaynaklar:

4857 Sayılı İş Kanunu

Fatih Özsoy / yaşam-egeze

Pamukkale Üniv./ Aykut Sığın

www.sgk.gov.tr