GAYRİMENKULLERİN ELDEN CİKARİLMASİNDA DEGER ARTİS KAZANCİ

GAYRİMENKULLERİN ELDEN ÇIKARILMASINDA DEĞER ARTIŞ KAZANCI

Gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazancı olarak gelir vergisine tabidir.

Aşağıdaki mal ve hakların 5 yıl içerisinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar bu statüye girer;

*Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,

* Voli mahalleri ve dalyanlar,

* Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,

* Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları.

Bu 5 yıllık süre 01.01.2007 tarihinden sonra iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğacak kazancın vergilendirmesinde geçerlidir. 01.01.2007 tarihinde önce süre 4 yıl olarak geçerlidir.

Bedelsiz olarak veya veraset yoluyla edinilen bu mallar ile iktisap tarihinden başlayarak beş yıldan fazla bir süre elde tutulduktan sonra elden çıkarılmasından doğan kazançlar vergilendirilmez.

Bu alım satım işlerinin devamlı olarak yapılmasında, değer artış kazancından değil TİCARİ KAZANÇTAN söz edilir. Devamlı olmamak kaydı ile bile olsa Ticari bir organizasyon içerisinde yapılmış olan tek bir seferlik satış bile Ticari Kazanç olarak değerlendirilir.

Değer artışında vergilendirilecek kazanca Safi Değer Artışı denir. Safi kazanç elden çıkarma neticesinde alınan para ve ayınlardan aşağıdaki giderlerin düşülmesi ile bulunur.

Bu giderleri;

-Elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedeli,

– Elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderler,

– Ödenen vergi ve harçlardır.

Gayrimenkulün iktisap bedelinin tespit edilmesinde, elden çıkarılma ayı hariç olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumun’ ca belirlenen ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ dikkate alınır.(01.01.2006 dan itibaren)

Değer Artış Kazancının Beyanı ; Değer artış kazançlarının beyan konusu edilip edilmeyeceği, elde edilen iradın istisna haddinin altında kalıp kalmadığına bağlıdır. İstisna haddini aşan tutarda gelir elde edilmesi halinde yıllık beyanname verilecektir.

Bir Örnek ile durumu açıklamak gerekirse;

01.01.2015 yılında 200.000 TL’ye alınan bir konut 01.01.2019 yılında 400.000 TL’ye satılıyor.

2014 Yılı Aralık Ayındaki Yİ-ÜFE: 235,84

2018 Yılı Aralık Ayındaki Yİ-ÜFE: 422,94

Endeks Değişim Oranı: %79,33 artış (Bu oranın bulunuşu 2018 ÜFE/2014 ÜFE) yani (422,94/235,84)

Değerlenmiş Alış Bedeli: 358.666,89 TL =( 200.000,00* (422,94/235,84))

Gayrisafi Hasılat: 41.333,11 TL (400,000 tl – 358.666,89 tl)

Toplam Gider: 8.000,00 TL (Satış fiyatından %2 tapu harcı)

Safi Değer Artışı: 33.333,11 TL (41.333,11- 8.000,00 tl)

İstisna Tutarı: 14.800,00 TL ( 2019 yılı istisna tutarı)

Vergiye Tabi Matrah: 18.533,11 TL

Gelir Vergisi Tutarı: 2.806,62 TL

2019 Vergi Dilimleri: 18.000 TL’ye kadar %15

40.000 TL’nin 18.000 TL’si için 2.700 TL, fazlası için %20

98.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL, fazlası için %27

98.000 TL’den fazlası için %35

Açıklama: 2014 yılının Aralık ayında 200.000,00 TL olan parasal değer 2018 yılının Aralık ayında 358.666,89 TL olmaktadır. Bu nedenle hesaplamada kanunlara uygun şekilde değerlenmiş alış bedeli olarak 358.666,89 TL kullanılmıştır.

Saygılarımla,

S.M.Mali Müşavir

Ömer AVAN

Kaynak: GİB