Bir sorunuz mu var?
Vergi İnceleme Süreci Sonrası Mükellef Hakları
Vergi incelemesinden sonraki süreç çok büyük ölçüde mükellefin haklarına dayanan süreçtir. Vergi İnceleme sürecinin tamamlanması ve son tutanağın alınmasından sonra eğer salınacak bir ek vergi ve vergi cezası söz konusu ise ayrıca vergi suçu raporu da düzenlenir. Düzenlenen vergi inceleme raporu, mükellef tarhiyat öncesi uzlaşma hakkını kullanmak istemişse Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonuna gönderilir. Tarhiyat öncesi uzlaşma gerçekleşirse, komisyon tarafından uzlaşma tutanağı ve vergi inceleme raporları gerekli tarhiyatın yapılması için bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir. Mükellef uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren 1 ay içinde vergi ve cezayı öder ve işlemler sonlanır.
Tarhiyat öncesi uzlaşmada uzlaşma sağlanamadığı takdirde, uzlaşamama tutanağı düzenlenir. Tarhiyat öncesi uzlaşma komisyonu uzlaşamama tutanağını ve vergi inceleme raporları gerekli tarhiyatın yapılması için bağlı olduğu vergi dairesine gönderir. Vergi dairesi salınan vergi ve cezalara ilişkin ihbarnameleri mükellefe tebliğ eder. Mükellef dilerse dava açma süresi içinde Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Komisyonu’nun kendisine önerdiği ancak uzlaşma sırasında kabul etmediği indirimlerden faydalanarak ödeme yapmak istediğini vergi dairesine dilekçe ile bildirir ve bu süre içinde ödemesini yapabilir.
Mükellef, vergi inceleme raporu ile salınan vergi ve cezalarını hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsa, uzlaşamama tutanağının kendisine tebliğinden itibaren yargı yoluna başvurabilir. Tutanak tebliğ edildiği tarihte dava açma süresi bitmiş veya 15 günden az kalmışsa dava açma süresi tutanağın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün uzar.
Vergi Dairesi vergi inceleme raporunun bir örneği ile vergi ve ceza ihbarnamelerini mükellefe tebliğ eder. Bu tebligatı alan mükellefin 30 gün içinde bazı hakları vardır.
Bunları başlıklar halinde özetleyecek olursak;
1- Tarhiyat öncesi uzlaşma isteme hakkı
2- İhbarnamelerin tebellüğünden itibaren 30 gün içinde vergi ve cezaları tam olarak ödeme hakkı
3- Tarhiyat sonrası uzlaşmadan yararlanma hakkı,
4- İndirimden yararlanma hakkı
5- Dava açma hakkı
6- Şikâyet yoluyla Maliye Bakanlığı’na başvurma hakkı
7- Yanılma halinin dikkate alınmasını isteme hakkı
8- Ölüm halinde varisler bakımından vergi cezalarının ortadan kalktığının dikkate alınmasını isteme hakkı
9- Yanılma halinin dikkate alınmasını isteme hakkı
10- Zamanaşımının dikkate alınmasını isteme hakkı
Sonuç olarak diyebiliriz ki herkesin suç işlediği gibi Mükellef de vergi suçu işleyebilir. Anayasamızın 38/4 maddesinde “suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz” AİHS 6/2 maddesinde “Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır” denilmektedir. Bu durum vergi incelmesinin her aşamasında göz önünde bulundurulmalıdır.
Saygılarımla
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Abdurrahman K IZILAY